- Elektrostatik Filtre Kullanım Alanları ve Sağladığı Avantajlar
Elektrostatik filtreler koku azaltma, duman ve yağ buharını yok etme amaçlı kullanılırlar.
Seçimini ve uygulamasını daha iyi anlamak için tutulması hedeflenen partikülleri tanımakta fayda var.
Koku, maddelerin uçuculuğu ile ortaya çıkan parçacık veya moleküllerden kaynaklanır. Bir uçuculuk, bir buharlaşma yoksa koku da yoktur diyebiliriz. Koku için uçucuların molekül boyutunda olması yeterlidir.
Duman, yağ buharı, partikül dediğimizde yukarıdaki tablodan da görüleceği gibi uçucuların boyutu 0,001 µ seviyelerinden başlamaktadır. İnsan gözünün görebileceği boyut bu tabloda 30 µ gibi verilmiş olsa da konsantrasyona bağlı olarak 0,1 µ çapındaki partikülleri bile insan gözü görebilir. Sigara dumanı ortalama boyutu 0,1 µ olmasına rağmen hepimiz görebiliyoruz.
Tablodan görüleceği üzere moleküllerin boyutları 0,001 µ dan daha küçüktür.
Bizlerin elektrostatik filtre kullanarak tutmayı hedeflediğimiz duman ve yağ buharı 0,01 – 1 µ arasındadır. Aşağıda Ashare Handbook’da yer alan tabloya baktığımızda elektrostatik filtreler doğru tasarım ve uygulama ile bu amaç için uygun cihazlardır. Bu tabloda filtre verimleri kütleye göre verilmiştir. Elektrostatik filtre için %90-99 arasındadır.
Kütle olarak değerlendirildiğinde, egzozun büyük miktarı büyük çaplı partiküllerden oluşur ve tutulmaları küçük partiküllere göre daha kolaydır. Mutfak egzozu uygulamalarında da durum aynıdır.
Buraya bir not düşmek gerekir. Partikül boyutlarının gösterildiği ilk tabloda duman ve yağ buharının partikül boyutları 1 µ ve aşağısı olarak verilmiş. İkinci tabloda da sulu filtrelerin verimleri en iyi ihtimalle 2 µ olarak verilmiş. Yani sulu filtreler elektrostatik filtre öncesine konularak 10 µ veya daha büyük partküllerin tutulmasıyla elektrostatik filtrenin bakım aralıklarını uzatabilirler ama tek başlarına mutfak egzoz veya odun fırını uygulamalarında bir çözüm olamazlar. Sulu filtrelerin elektrostatik filtre önünde kullanılmasına aşağıdaki başlıklarda döneceğiz.
Ashare de yer alan, aşağıda verilmiş, başka bir tabloya baktığımızda egzoz içinde bulunan atıkların büyük oranı buhar değil partiküldür.
Bu nedenle elektrostatik filtre veriminden bahsederken aslında kütle olarak bahsetmekten daha doğrusu EN-ISO 16890 standardının tarif ettiği gibi partikül büyüklüklerine göre ayrı ayrı verimlerden bahsetmek gerekli. 0,3 µ na kadar olan partiküllerin %90 nını tutuyor şeklinde verim vermek çok sağlıklı değildir.
Yukarıdaki grafiklerden görüleceği üzere en problemli uygulamalar olan katı yakıtla mangal ve Çin mutfağı vok ocak uygulamalarında egzoz içerisinde partikül olarak kalan atıklar kütle olarak yüksek orandadır ve tutulmaları göreceli olarak daha kolaydır. Gerçek verimden bahsediyorsak bizim asıl hedefimiz buhar halindeki atıklar olmalıdır. Bu nedenle ISO16890 standardında olduğu gibi filtre veriminde partikül boyutlarına göre ayrıma gidilmelidir.
Yukarıdaki tablolardan görüldüğü üzere gözle görünen partikülleri tutmak konusunda elektrostatik filtreler çok uygun çözüm olmakla birlikte koku giderimi tarafına baktığımızda moleküler boyutta elektrostatik filtre bir görev yapamayacağından dolayı moleküler boyutta koku yaratan uçucular için aktif karbon filtre kullanmamız gereklidir.
Elektrostatik filtreleri 0,1 µ a kadar boyutlardaki partiküllerin tutulmasında kullanabiliriz. Bu da duman ve yağ buharı tutmakta kullanabiliriz demek oluyor.
Endüstride uygulamalar mutfak davlumbaz egzozları, yağ fabrikalarının egzozları, tekstil fabrikalarının egzozları, kaynak dumanı egzozu, plastik enjeksiyon ve çekme fabrikalarında plastik ve yağ buharı tutmak vb uygulamalarda kullanılabilir.
Bu uygulamalar gerek çevre bakanlığının şart koştuğu baca gazı emisyon limitlerinde kalmak gerekse etraftan gelen şikayetleri engellemek için yapılır. Bir AVM + Ofis veya lüks konut sitesi içerisinde yer alan restoranlar gibi.
Bu zorlamalar nedeniyle mecburiyetten uygulanmasının yanında, davlumbazlardan çıkan ve elektrostatik filtre ile temizlenen havanın sıcaklığının yüksek olması nedeniyle ısı geri kazanım uygulamaları da çok verimli olur. Elektrostatik filtre otomatik yıkamayla sürekli yüksek verimde tutulduğunda ısı geri kazanım hücreleri uzun süre temiz kalır. İlaveten talep bazlı fan hız kontrolü yapıldığında ısı geri kazanım yatırımı kendisini 2-3 yıl gibi sürelerde geri öder.
Elektrostatik filtre kullanımı kendisinden sonra gelen kanalların kirlenmesini önlediği için yangın riskini de azaltır. Fakat elektrostatik filtreler kendileri de egzoz içindeki yağı ve isi tutup biriktirdikleri için kendileri de ayrıca yangın riskini arttırırlar. İmalatçı kataloglarında filtrenin yıkama periyodu 1 ay diye yazılmasına rağmen NFPA96 elektrostatik filtrelerin hangi uygulamada kullanılırsa kullanılsın en az haftada bir kere kabini dahil yıkanmasını şart koşmaktadır.
- Elektrostatik Filtre Nasıl Çalışır? Veriminde Neler Önemlidir?
Elektrostatik filtre hepimizin ilkokulda yaptığı, tükenmez kalemi saçımıza sürerek kağıt parçacıklarını çektirdiğimiz deneydeki prensiple çalışır. Farkı şudur: Biz kağıt parçacıklarını elektrik yüklemiyorduk, sadece kalemi elektrik yüklüyorduk. Elektrostatik filtreler iyonizer kısmından hava geçerken içindeki partikülleri de elektrik yükler. Kollektör kısmında da bir plaka (+) elektrik, diğer plaka (–) elektrik yüklenerek iyonizerde yüklenmiş olan partiküllerin karşı elektik yüklü kollektör plakaları tarafından çekilmesine ilaveten aynı yüklü plakalar tarafından itilmesini de sağlar.
Elektrostatik filtrenin veriminde etkili olan parametreler a) İyonizer sayısı+uzunluğu, b) kollektör plaka yüzey alanı c) yüklenen voltajın yüksekliği ve kalitesi, d) filtre kesiti-hava geçiş hızı.
İyonizer ve kollektörün fazla olmasının filtre verimine etkisinin olumlu olacağını açıklamaya gerek yok. Kollektör alanın geniş olmasının verim yanında ikinci bir faydası da verimin uzun süreli yüksek kalmasıdır. Geniş yüzeyli elektrostatik filtre daha çok miktarda atığı üzerinde toplayıp daha uzun süreli verim sağlar. Kollektör alanın geniş olması verimin yüksek olması yanında verimin uzun süreli olması için de gereklidir. İyonizer yapısında 2 çeşit çıkıyor karşımıza. Tel iyonizerler ve keskin uçlu metal iyonizerler. Keskin uçlu iyonizerler sadece keskin uçlarından korona deşarj yaptıkları için bu noktalarda yoğun bir korona deşarj yapmalarına rağmen tel iyonizerler kadar homojen bir iyonizasyon yapamaz. Keskin uçlarda yoğun olan korona deşarjın fazlası partikülleri yüklemek yanında ozon üretimine yol açar. Eser miktarda ozon üretimi faydalı olabilir fakat verilen gücün partikülleri yüklemek yerine ozon üretimine gitmesi istenmez.
Voltaja baktığımızda, DC voltajın kaliteli olması önemlidir. Bazı filtrelerin DC çıkışları tam doğrultulmamıştır. Bu filtrelerin verimi aynı voltaj seviyesindeki tam doğrultulmuş DC ile çalışan filtrelerden daha düşüktür. Negatif voltaj yüklemesi yapan filtre verimleri aynı voltajdaki pozitif yükleme yapan filtrelerden daha yüksektir. Negatif yükleme yapan filtreler daha yüksek oranda ozon üretirlerken daha az oranda NOx üretirler. Tel iyonizerle birlikte negatif yükleme yapmak verimle birlikte daha kontrollü bir ozon üretimi sağlar.
Filtre kesitinin geniş olması üzerinden geçen havanın daha düşük hızda olmasını sağlayacağı için verimi yükseltir. Ashrae tablosunda görüldüğü üzere elektrostatik filtre geçiş hızı 3,5 m/s üst sınır olarak verilmişken bizim maksimum debide ulaştığımız geçiş hızımız 3,2 m/s civarında kalmaktadır. Burada çıkan doğal bir sonuç: Aynı kesitte bir klima santrali yapısı içerisine elektrostatik filtreyi kendi kabini ile birlikte koymak kabinin kendisinden kaynaklanan kesit daralmaları nedeniyle kabinsiz, sadece elektrostatik filtre peteklerinin santral kesiti içerisine konulmasına oranla daha yüksek geçiş hızlarına ve gereksiz basınç kaybına sebep olmaktadır.
Buraya kadar bahsettiklerimiz bizim elektrostatik filtre verimi için tasarımda dikkat edebileceğimiz hususlardır. Elektrostatik filtre verimi sahadaki bazı parametrelerden de etkilenir: Üzerinden geçen havanın sıcaklığı ve nemi. Hava sıcaklığı arttıkça hem moleküler boyutta elektronların enerji seviyeleri artar hem de korona deşarj arttığı için filtre daha çok akım çeker ve voltaj düşer. Havanın nemi arttıkça da aynı etki söz konusudur. Korona deşarj artar ve voltaj düşer. Bu nedenle davlumbaz debisi hesabı önem kazanıyor. Bu konuya aşağıda değineceğiz.
Uygulamada karşımıza çıkan bir diğer problem de havanın filtre üzerinden hızlı geçmesidir. Tasarım sırasında
debiye göre filtre-santral kesiti seçilir. Fakat uygulamada hava santral içerisinde bir tarafa yığılmış olarak geçerse filtrenin bir kısmından yüksek debide hava geçer, filtre o kısmında düşük verimde çalışır. Diğer kısmından ise düşük hızda hava geçer ve filtre yüksek verimde çalışır. Fakat toplam verime baktığımızda filtre verimi düşmüş dramatik şekilde düşer. Bu nedenle cihaza kanal bağlantısına ve cihaz hava giriş yönlerine dikkat edilmesi gerekir. Öncelikle, alından giriş yapılıyorsa tüm cihaz yüzeyi açık olmalıdır. Giriş kanal kesiti ile cihaz kesiti aynı olmalıdır. Cihaz girişinden önce bir dirsek varsa ya dirsek çapının 2 katı kadar cihazdan önce düz parça olmalı, ya da dirsek içerisinde yönlendirici kanatlar olmalıdır (Resimde görüldüğü gibi). Cihazdan önce redüksiyon varsa bu redüksiyonun genişleme açısı 7°den yüksekse (ki kesin öyledir) redüksiyon içerisinde de yönlendirme kanatları olmalıdır. Yangın yönetmeliğimize göre mutfak davlumbaz egzoz hatlarında damper kullanılamaz. Bu nedenle cihaz girişine damper konulmaz. Uygulamadan dolayı cihaz girişi üstten veya yandan olacaksa cihaz giriş boğazı mümkün olduğunca geniş tutulmalıdır. Ayrıca cihaz girişi ile elektrostatik filtre arasında da mesafe bırakılmalıdır. Bu mesafenin cihaz yüksekliğinin 2 katı olması gerektiğini akılda tutarak mümkün olan en uzun mesafeyi yaratılmalıdır.
Bir elektrostatik filtre 2,5 mt/s’den düşük hava geçiş hızında dışarıya gözle görünecek şekilde duman atıyorsa ya filtre kirlenmiştir ya da egzoz havası filtre üzerinden homojen geçmiyordur. Devreye alma sırasında filtreler temizken test yapılabilirse daha sağlıklı olur.
Bizim filtrelerimizin kesit ve kollektör alanları ve yüklediğimiz voltaj pazardaki ürünlerden daha yüksektir. Piyasa standardı olarak oturmuş olan kollektör başına 2.500 m3/h bir debi söz konusudur. Avrupa menşeili ürünlerle kollektör alanımız aynıdır, kesitimiz daha büyüktür ve voltajımız daha yüksektir. Bu nedenle gözle duman görünmesi için yukarıda bahsettiğimiz 2,5 mt/s hız (2.000 m3/h debi) tüm rakiplere göre daha garantili bir rakamdır.
Sizin kesitlerinize uygun cihaz içi filtre yerleşimleri daha önce excel dosyası olarak paylaşılmıştı. Bu excel dosyasında maksimum debi ve tavsiye edilen debi, filtre adet ve ölçüleri, filtre kollektör alanı, basınç kaybı bilgileri verilmiştir. 8 farklı boyda filtremiz var. Uygulamada seçilecek klima santrali kesitini maksimum oranda doldurabilmek için. Silindirik aktif karbon filtre seçimi yaptığınız zaman çıkacak olan kesite yerleşecek elektrostatik filtrenin geçiş hızı ve o debideki verimi yeterli olacaktır. Elektrostatik filtreleri direk klima santrali içerisine yerleştirdiğimiz için aynı klima santrali kesitinde daha verimli filtreler elde ediyoruz. Gene de santral seçimi yaptıktan sonra çıkan kesitimize elektrostatik filtreyi yerleştirirken excel dosyasından maksimum debiyi ve tavsiye edilen debiyi karşılaştırmanızda fayda var.
Son kullanıcı cihaz karşılaştırmalarını santral kesiti, kullanılan elektrostatik filtrenin kollektör alanı ve aktif karbonun ağırlığı kriterlerine göre yapmalıdır. Bu sayede teknik olarak uygun bir karşılaştırma yapmış olur.
- Davlumbaz Debisi Hesaplanması
Doğru davlumbaz debisi hesabı ekoloji ünitesi seçiminin en temel gerekliliğidir. Davlumbazlardan atılması gereken hava miktarı pişirici cihazların ısıl gücü ve yüzey sıcaklıklarıyla doğrudan ilgilidir. Pişirmenin elektrik, doğalgaz veya odun kömürü ile yapılması egzoz debisinde önemlidir.
Davlumbaz çeşidi, yerleşimi, pişirici grupların davlumbaz altındaki yerleşimi, mutfağa taze havanın nasıl verildiği egzoz debisini etkiler. Mutfaklara uygun şekilde taze hava verildiği varsayımı ile DW172 kitabında tarif edilen şekilde egzoz debisi hesaplamak uygun egzoz debileri vermektedir. Ashrae’ye göre yapılan hesaplar çok yüksek debilerle sonuçlanmaktadır. Sistemi yüksek debiye göre tasarlamak da kötüdür. Davlumbaz egzoz hatlarında kabul edilebilir en düşük hız 2,5 mt/s dir. Yüksek debilere göre hesaplanmış bir sistem kısmı çalışma durumlarında minimum kanal hızı gereksinimlerinin altında kalabilir. Davlumbaz egzoz hatlarında 12 mt/s hızı aşmamak da tavsiye edilir.
Davlumbaz egzoz hatlarının izole edilmesi kanal içerisinde yağ-is vs kirlenmesini azaltacağı için tavsiye edilir. Ayrıca yangın güvenliği açısından da davlumbaz egzoz hatlarının taş yünü ile izolasyonu tavsiye edilir. NFPA96ya göre bazı durularda bu izolasyon şarttır.
DW172 pişirici grupların enerji tüketimleri ve yüzey sıcaklıklarına göre m2 cihaz yüzey alanı için egzoz miktarı vermiş ve davlumbaz tipine göre düzeltme çarpanları vermiştir. Davlumbaz tipleri hakkında da fikrimiz olmasında fayda var.
Davlumbaz debisi hesaplama excel dosyası olarak verilebilir.
Özetlenirse;
Açık ateşli mangal tipi uygulamalar 1 mt için 2.000 m3/h,
Pleyt ızgara, fritöz, açık yemek ocakları 1 mt için 1.000 m3/h
Fırın, makarna, vs 1 mt için 500 m3/h
Egzoz debisi ön görülebilir.
Davlumbaz debisinin hesabıyla birlikte uygulamada dikkat edilmesi gereken çok parametre vardır. Bu nedenle size gelen bir debiyi hızlıca kontrol edip bir yanlışlık görünüyor mu diye kontrol edebiliriz. Ama debi hesabı yapıp müşteriye vermek müşteriyi sahada montaj bitene kadar takip etmeyi gerektirir. Üstelik sadece debi bilgisi de yeterli değildir. Kanal basınç kaybı hesabı da devamında istenecektir.
Davlumbazın yerleşim ve montajında dikkat edilmesi gereken konular da “Endüstriyel Mutfaklarda Davlumbaz Tasarımı ve Yerleşimi” sayfamıza bakabilirsiniz.
DAVLUMBAZ DEBİSİNİ DÜŞÜRMEK İÇİN DAVLUMBAZI PİŞİRME YÜZEYİNE YAKLAŞTIRMAK ÇOK YANLIŞTIR. EGZOZ SICAKLIKLARI ARTAR, KANALLARDA YOĞUŞMA ve KİRLENME ARTAR. FİLTRE VERİMİ DÜŞER VE YANGIN RİSKİ ARTAR. EGZOZ DEBİSİ GÜVENİLİR KAYNAKLARIN METODLARIYLA DOĞRU HESAPLANMALI, GEREKLİ MESAFELER STANDARTLARA UYGUN OLARAK SAĞLANMALIDIR.
- Egzoz Havasının Yağ ve Koku Yoğunluğuna Göre Sınıflandırılması
Yukarıda vermiş olduğumuz Ashrae tablosunda gördüğü gibi, her pişirme işleminde çıkan partikül ve buhar miktarı farklılıklar göstermektedir. Bunun için piyasada elektrostatik filtre ve karbon filtre miktarları için 1 veya 2 sıralı uygulamalar yapılır.
Bu ayrım pişirmelerden çıkan partikül miktarına göre yapılır. Partikül miktarı arttıkça % olarak filtreden kaçan partikül miktarı kayda değer bir seviyeye geldiği gibi ayrıca bir sonraki bakıma kadar partikülleri üzerinde taşıyacak kollektör alanı ihtiyacı da artar.
Piyasada çift sıra elektrostatik filtre kullanımı yaygın olan uygulamalar: Açık ateşli mangallar ( odun kömürü veya lavataş, direk doğalgazlı ateş gören döküm ızgaralar, üzerine yağ damlaması ihtimali olan açık elektrikli ızgaralar ) ve Çin Mutfağı vok ocak uygulamalarıdır.
Koku azaltmak için aktif karbon filtre kullanım miktarını belirlemek için de koku skorları hesaplanıp bu skora göre aktif karbon filtre ile kontak süresi uzunluğu belirlenmekte ve aktif karbon filtre seçimi yapılmaktadır. Koku skoru hesaplamak için kullanılan bir tablo excel olarak gönderilebilir. Bu tabloda egzoz atış noktasının konumu, rahatsızlık verme ihtimali olan insan yerleşimine mesafesi, mutfak büyüklüğü ( egzoz debisi ) ve pişirilen ürünlerin türü gibi bilgiler yer alır.
Bu hesapları özetlersek; elektrostatik filtreyi 2 sıra olarak kullandığımız uygulamalar için karbon filtreyi de 2 sıra kullanmak gereklidir diyebiliriz.
- Opsiyonlar, Aksesuarlar, Otomatik Yıkama ve Otomasyon
Aktif karbon filtrelerin dolu ve boş halleri arasında basınç farkları vardır. Davlumbazın yemek servisi saatlerinde debi ihtiyacı fazladır, ara saatlerde debi ihtiyacı azdır. Kanal basınç düşümü hesaplarında hatalar olabilir, proje aşamasında ön görülmüş hesap güvenlik faktörleri uygulamada gereksiz kalmış olabilir. Genelde seyrek kanatlı plug fanlar tercih edilir, kayış kopması atması gibi problemlerle uğraşmamak için ve gerekli olursa seyrek kanatlı fanların temizliği daha kolay olduğu için.
Tüm bunlardan dolayı frekans konvertörü kaçınılmazdır, ekoloji ünitelerinde muhakkak kullanılması gerekir.
Yukarıda bahsettiğimiz gibi NFPA96ya göre elektrostatik filtreler en kötü ihtimalle haftada bir yıkanmalıdır. Üzerinde ve kabin drenaj tavasında yağ biriken ve kendisinin de kısa devre ihtimali olan bir cihaz yangın riskini arttırmaktadır. Otomatik yıkama elektrostatik filtre üzerinde ve drenaj tavasında kalan yağ miktarını minimumda tuttuğu için yangın riskini düşürür. Filtre kabini içerisinde yanıcı bir madde bulunmayacağı için elektrostatik filtre kaynaklı yangın riski hemen hemen sıfıra iner.
NFPA’yin en az haftada bir demesine ek olarak bazı işletmeler iş yoğunluğundan dolayı filtrelerini her gün yıkar, bazıları 2 günde bir. Bir elektrostatik filtreyi ayda bir yıkamak üzerindeki yağın ve isin iyice kurumasından dolayı yıkamayı çok zahmetli hale getirecek, tahriş gücü yüksek çözücüler kullanılmasını gerektirecektir. Bu tahriş edici çözücüler filtreyi eritecek, ömrünü kısaltacaktır.
Elektrostatik filtre temizliği yapan firmalar genellikle ucuz olduğu ve çözücülüğü yüksek olduğu için kostik kullanır. Fakat kostik alüminyumla reaksiyona girer ve zamanla filtreyi eritir. Bizim kendi geliştirdiğimiz temizlik kimyasalımız var. Çözücülüğü ve fiyat-performansı iyi olmakla birlikte alüminyum ile kesinlikle reaksiyona girmez.
Ayda bir yıkanan bir filtre ne şartta çalışırsa çalışsın en iyi ihtimalle, en hafif pişirme işlemlerinin yapıldığı bir işletmede bile 15 gün verimli 15 gün verimsiz çalışır. Otomatik yıkamalı bir filtrenin ayda bir elde yıkanan filtre ile otomatik yıkamasız olup ayda bir elde yıkanan filtre verimleri arasında karşılaştırma yapılamaz. Otomatik yıkamayla filtrenin dışarı çıkartılıp yıkanması gereğini tamamen ortadan kaldırmaz. Fakat uygulamada mangalda balık ve köfte yapan kullanıcılar da var, Çin mutfağı vok ocak kullanıcılar da var filtreleri bir yıl boyunca dışarı çıkartıp yıkamadan sürekli yüksek verimde kalan.
Elde yıkama için filtre dışarıya alındığında ilaveten iyonizer tellerinin kopması, kollektörlerin ezilmesi vb hasarlar da rutin olarak karşımıza çıkar. Filtrenin arıza bilgisi görünür bir yere taşınmamışsa temizlik sırasında filtreye hasar veren çalışanlar genellikle bu hasardan kimseye bahsetmezler. Filtrenin çalışmadığı karbon filtre, fan hücresi ve tüm egzoz kanalı yağ ve isle dolduktan sonra anlaşılır.
Otomasyon sistemimiz ilave edildiğinde paslanmaz çelik kabin içerisinde 7” dokunmatik ekranlı bir panel gelir.
Bu panel üzerinden filtre, fan ve otomatik yıkama takip ve kontrol edilir.
Bu panel üzerinden otomatik yıkamanın ayarları yapılır. Otomatik yıkamanın su sıcaklığı ve basıncı takip edilir.
Deterjan pompası ve selenoidler kontrol edilir. Bunlardan birisi arıza verdiğinde ekrana yansıtılır.
Bu panel içerisinde bir by-pass sigortası vardır. Otomasyonda veya filtrede bir arıza olduğunda sadece fan çalıştırabilir.
Fan arızası ve çalışma tüketimi ekranda verilir. Danfooss marka frekans konvertörü kullanılması gerekir. Fiyatımız içerine dahil değildir, eklemeyi unutmamanız gerekli.
Egzoz havası sıcaklığı ölçülür. Yukarıda bahsedildiği gibi, filtrenin verimi sıcaklıkla değişir. Kontrol paneli sıcaklığa bağlı fan hız kontrolü yapar. Sıcaklık düşünce fan hızı da düşer, sıcaklık arttıkça fan hızı da artar.
Egzoz sıcaklığı artmaya devam ederse fan hızı da sona kadar getirilir ve egzoz sıcaklığı 50C üzerine çıkarsa ekrandan alarm verilir. Bu sayede yangın riski de azaltılmış olur.
Sıcaklığa bağlı fan hız kontrolü taze hava tarafı fanıyla birlikte kullanıldığında (taze hava fan frekans konvertörü de Danfoss marka seçilirse kontrol panomuz onu da eş zamanı olarak sürer.) fan tüketiminde %57 oranında kar sağlanır. 1.000 m3/h egzoz havası taze hava fanıyla birlikte yıllık 1.000 USD elektrik tüketir. 1.000 m3/h egzoz için yıllık kar 570 USD olur. Bu rakam otomatik yıkama ve otomasyonu 1 yıl içerisinde geri ödeyebilecek bir rakamdır. Elektrostatik filtreyi de maliyete eklersek 1,5 yılda kendini geri öder. Otomasyon panelimiz cihaz üzerinde tam hâkimiyet sağladığı gibi aynı zamanda işletme maliyetlerini de düşürür.
Otomatik yıkama ne zaman tavsiye edilmeli dersek, 12 yıllık elektrostatik filtre tecrübemize göre her elektrostatik filtreye muhakkak kullanılması gerekir. Sıcaklığa bağlı fan hız kontrolünün getirdiği işletme maliyeti avantajını kullanıcı önemsemelidir. Pişirilen ürünün yanında hava debisi, ekoloji ünitesi büyüklüğü ve ekoloji ünitesi yerleşimi de önemlidir otomatik yıkamanın gerekliliğinde. Yüksek debili, çok filtreli bir sistemde temizlik işlemi haliyle daha zor olur. Bir de cihaz erişimi, bakımı zor bir yere konulduysa otomatik yıkama daha önemli hale gelir. Bunlara ilaveten açık alevli pişirme ve Çin mutfağı vok ocak uygulamalarında cihaz kapasitesi ve yerleşimine bakılmaksızın muhakkak kullanılmalıdır.
Otomatik yıkama kullanılan bir yere otomasyon panosunu da şarttır. Otomasyon panosu olmadan otomatik yıkamanın arızalarını ve çalışma bilgisini ve deterjan bitip bitmediğini takip etmek çok zordur. Çünkü otomatik yıkama gece iş bitip herkes evine gittikten sonra çalışır. Başında bekleyip çalışıp çalışmadığını kontrol etmek veya çalışmadığı filtrenin kirlenmesinden sonra anlaşılırsa arıza kaynağının ne olduğunu görmek için gece çalışan otomatik yıkamayı gözlemlemekten başka çare yoktur. Otomasyonsuz otomatik yıkamanın kullanımı sıkı takip gerektirir. Filtrelerin temizliği ve deterjan miktarı sürekli takip edilmesi gerekir. Otomasyon panosu olduğunda da takip gerekli, otomasyon panosu ile birlikte otomatik yıkamayı kurduk, unutalım cihazı o kendi kendine çalışacak diye bir durum söz konusu değildir. Herhangi bir arıza durumunda bunu ekrana verecektir otomasyon panosu ama haftada bir filtrelerin gözle kontrolü gereklidir. Sistem oturduktan sonra, otomatik yıkamanın ayarlarını uygulamaya özel olarak yaptıktan sonra kontrol aralıkları uzatılabilir. Fakat özellikle sistem ilk kurulduğunda otomatik yıkama ayarları tam oturana kadar filtreler haftalık olarak kontrol edilmelidir.
Otomasyon panosu sisteme dahil edildiğinde harici otomasyon sistemlerine bazı arıza ve çalışma bilgilerini ModBus üzerinden verebilir.
Otomasyon sistemi alınmadığında, filtrelerimizin panosunda arıza ve çalışma bilgisi için kuru kontak vardır. Bunu harici otomasyon panelinizde kullanabilirsiniz. Herhangi bir otomasyon uygulaması yoksa cihazda bu kuru kontaklardan enerji geçirerek mutfakta görünür bir yere çalışıyor ve arıza lambalarının taşınmasında fayda vardır. Gene aynı yere filtre beslemesini açıp kapatacak bir pako şalter de konulabilir. Basit mutfak panosu için kablolama çizimi şekildedir.
- Elektrostatik Filtre Farklarımız ve Rakipler
Bizim elektrostatik filtremiz en geniş kesit alanı, en geniş kollektör alanı ve iyonizer sayısına sahip imalatlardan birisidir. Tüm Çin malları ve yerli imalatlardan daha üstündür bu konularda. Avrupa markalarından daha iyi veya eş değerdir. 11kV yükleme yapıyoruz filtrelere, bu da Avrupa markalarının da üzerinde bir değerdir. Sahada karşılaşıp ölçtüğümüz Avrupa markalarında 10kVu geçen yoktur. Güç kaynağımızın DC kalitesi çok güzel, ripple neredeyse yoktur. Filtre verimi olarak en iyilerden birisiyiz.
Otomatik yıkama ve bizimki gibi bir otomasyon rakiplerde şimdilik yok. Yapılan otomasyonlar çok basit, fan hızı ayarlayıp filtre arızalarını göstermekten ileri giden yok.
- Özel Uygulamalar, Odun Dumanı Tutulması
Odunun direk yakıldığı odun fırını, çağ kebabı, Arjantin ızgara gibi uygulamalar özel dikkat gerektirir. Odunun direk yakılmasında odun kömürüne ve diğer pişirme yöntemlerine göre aşırı bir yük oluşur. Elektrostatik filtre çok hızlı dolar ve arızaya geçer.
Elektrostatik filtreye gelmeden önce odun dumanından kaynaklanan bu ağır yük mümkün olan en yüksek oranda tutulmalı, elektrostatik filtrenin uzun süre çalışması sağlanmalıdır.
Bunun için kullanılan bir yöntem elektrostatik filtreden önce sulu filtre kullanılmasıdır. Fakat sulu filtreler yukarıda bahsedildiği üzere 2 µ dan daha küçük partikülleri tutamazlar, odun dumanından gelen ağır yükü yeterli oranda temizleyemezler. Ve yine yukarıda bahsedildiği gibi üzerinden geçen havanın nem oranını yükselttikleri için elektrostatik filtrenin verimini düşürürler. Üzerlerinden geçen havanın sıcaklığı çok yüksek olduğunda aşırı buharlaşma oluşur ve içinde çevrilen suyu neredeyse kaynama sıcaklığına ulaştırabilir. Duman isini tutan su kısa sürede çamurlaşır.
İçinden geçen havanın sıcaklığını düşürmek için hava debisini arttırmak gerekir, bu durumda sulu filtre ölçüleri çok büyür.
Su ve buharla birlikte odun dumanı sülfürik asit oluşumuna neden olur ve sülfürik asit sulu yıkama ünitesini kısa sürede çürütür.
Odun dumanı için daha uygun çözüm elektrostatik filtreye gelmeden önce bu ağır yükü mekanik filtrelerle almaktır.
Hava debisini arttırmak, sıcaklığı düşürmek ve gün boyunca odun dumanından gelen ağır yükü tutmak için gerekli elektrostatik filtre kollektör alanını arttırmak için güzel sonuç verir. Bu sayede mekanik filtrelerin yüzey alnı da büyür. Buna rağmen mekanik filtreler de gün içerisinde dolacak ve yüksek basınç düşüşüne sebep olacak ve çok sık bakım gerektirecektir.
Bu nedenlerden dolayı en uygun çözüm gün içerisinde ön metal filtrelerin de otomatik olarak yıkanmasıdır. Elektrostatik filtreler de otomatik olarak yıkandığında odun dumanı için en uygun çözüm elde edilir. Bu sistem bakımı ve işletme maliyeti en uygun çözüm olmakla birlikte kullanıcın sürekli takipte kalması kaçınılmazdır.
- Servis ve Devreye Alma
Ankara dışında çalışan cihazlarımız var. Servis gerektiğinde müşterilerimiz kendi çalıştıkları elektrikçiyle veya arıza mekanikse tesisatçıyla bizi görüştürürler. Bu ekiplerle devreye alma işlemi sırasında zaten birlikte çalışıldığı için sistem hakkında bilgileri oluşur. Telefonda ve görüntülü aramalarla şimdiye kadar problemleri hep çözdük. Arızalı olduğu düşünülen parçalar bize gönderilir ve tamir edilip gönderilir. Gerektiğinde biz yerinde müdahale ediyoruz. Garanti süresince bu işlemler ücretsiz olarak verilir.
Otomatik yıkama ve otomasyon yoksa devreye alma kullanıcı tarafından yapılır. Filtre voltaj ve koruma ayarları yapılarak gönderilir. Otomatik yıkama geldiğinde kablolama ve su bağlantıları ve eğitim tarafımızdan yapılır. Temiz su, pis su ve besleme elektriği kullanıcı tarafından çekilir.
Otomasyon verildiğinde yine devreye alma bizim tarafımızdan yapılıyor ve eğitimler veriliyor
